Қазақстандағы әйелдердің негізгі шағымдары аталды

Қазақстандағы әйелдердің негізгі шағымдары «Қазақстанның әлеуметтік даму институты» КЕАҚ (ҚИОР) ұсынған «Қазіргі қазақстандық қоғамдағы гендерлік саясат» зерттеуінде келтірілген,деп хабарлайды taulik.kz kaztag.kz-ке сілтеме жасап. "Зерттеудің мақсаты-гендерлік саясат саласындағы проблемалық аспектілерді талдау, Қазақстанның гендерлік саясатының ерекшеліктерін ескере отырып, қоғамдық - саяси қызмет саласындағы әйелдер мен ерлердің тең құқықтары мен мүмкіндіктерін іске асырудың тиімді жолдарын анықтау",-деп хабарлады КИОР Басқарма төрағасының орынбасары Әсем Қайдарова. Зерттеушілер атап өткендей, жаппай сауалнама кезінде іріктеменің жиынтық көлемі – Қазақстанның барлық өңірлерінен 1200 респондент (Республикалық маңызы бар үш қала және 14 облыс, сауалнама жаңа облыстар құрылғанға дейін жасалды). Зерттеу 18 жастан асқан Қазақстан азаматтары арасында жүргізілді. "Қазақстан гендерлік теңсіздікті еңсеруде үлкен нәтижелерге қол жеткізді. Атап айтқанда, Қазақстан 10 жылда алғаш рет Гендерлік алшақтықтың жаһандық рейтингінде 15 тармаққа көтерілді. Дегенмен, әлі де айтарлықтай гендерлік алшақтық бар. Алшақтық әсіресе саяси және экономикалық салаларда байқалады. Бірақ гендерлік теңдікті дамыту саласында бірқатар мәселелер бар. Біздің қоғамда әйелдерге қатысты теріс гендерлік стереотиптер әйелдердің көпшілігінің орта буыннан жоғары емес мансаптық өсуіне кедергі келтіретін "шыны төбені" құрайды", - деп түсіндірді Қайдарова. Ол бұл жүйе әйелдердің мансаптық өсуіне, олардың саяси және экономикалық мүмкіндіктерін кеңейтуге, бейбітшілік пен қауіпсіздікті қамтамасыз ету процесіне қатысуға және әртүрлі салалардағы әйелдердің өзін-өзі жүзеге асыруына кедергі келтіретінін атап өтті. «Қазақстанда әйелдердің кәсіпкерлік белсенділігінің деңгейі төмен екендігі, жалақыдағы гендерлік алшақтық көбіне ерлердің пайдасына берілетіні, сондай-ақ басшы лауазымындағы әйелдер саны аз екендігі белгілі болды. Сондай-ақ, респонденттердің көбі әйелдер кәсіпкерлігін мемлекеттік қолдау шаралары туралы хабардар емес. Әйелдердің жұбайларына немесе азаматтық серіктестеріне экономикалық тәуелді болуы ғажап емес. Тіркелген немесе азаматтық некеде тұратын әйелдердің 10%-ға жуығы азаматтық серіктеске,ерлі-зайыптыларға экономикалық тәуелді», - деп нақтылады зерттеу авторлары. Жаппай сауалнамаға сәйкес, әйелдердің 47,3%-ы өз ісін ашып, бизнеспен айналысқысы келеді. Әйелдер өз ісін ашуға кедергі келтіретін ең көп таралған себептер ретінде қорқыныш (22,4%) пен қаржы тапшылығын (64,7%), тәжірибе мен білімнің жетіспеушілігі (33%) атады. "Шешуді талап ететін тағы бір маңызды мәселе-қоғамдағы зорлық-зомбылық мәселесі. Азаматтардың 5% - дан астамы физикалық зорлық-зомбылық қаупіне тап болды. Респонденттердің төрттен бір бөлігі (23,6%) әйелдерді зорлықпен алып қашу құбылысын бейтарап әрі оң бағалайды. Сауалнамаға қатысқан қазақстандықтардың жартысы ғана (54%) қызды оның келісімінсіз ұрлап әкеткен болса, онда ол кетіп, құқық қорғау органдарына хабарлау керек деп есептейді. Сауалнамаға қатысқандардың 11,7%-ы оның қалып, ұрлаушыға тұрмысқа шығуы керек деп санайды. Қазақстандықтардың 18,4%-ы оның кетуі керек және құқық қорғау органдарына хабарланбауы керек деп санайды», - деп қосты KIOR басшысының орынбасары. Сондай-ақ қудалау мәселесі де бар. «Осылайша, азаматтардың 5%-ға жуығы сексуалдық зорлық-зомбылық мәселесімен бетпе-бет келген, айта кету керек, әйелдер бұл мәселемен ерлерге қарағанда 10 есе жиі кездескен. Заңнамалық деңгейде бұл мәселеге қарсы тұрудың нақты құралдары жоқ. Халықтың репродуктивті денсаулығын қамтамасыз ету саласында мынадай проблемалар байқалады: кәсіби кадрлардың, әсіресе акушер-гинекологтар мен уролог-андрологтардың жетіспеушілігі; медициналық көмектің сапасы, әсіресе ауылдық жерлерде; нәрестелер мен ана өлімінің артуы», - деді Қайдарова.