ЕуроОдақ Қытай мен АҚШ арасындағы шиеленіске дайындалуда

Тайваньға байланысты Қытай мен АҚШ арасында қақтығыс туындауы мүмкін. ЕуроОдақ шенеуніктері жағдайдың бақылаудан шығып қалуы мүмкін екенін ескертті, деп хабарлайды Taulik.kz сайты Politico басылымына сілтеме жасап.

Жоғары дәрежелі дипломаттар Тайваньға байланысты АҚШ пен Қытай арасында соғыс оты өршуі мүмкін деп санайды.  

Бұған дейін Ұлыбритания Тайваньды қаруландыруды ұсынды. Олар Батыс тайваньдарды қорғап, Украинаға қатысты жіберілген қателіктер қайталанбауы тиіс екенін ескертті. Ал Германияның Сыртқы істер министрі Анналена Бербок Қытайдың көзқарасы «жаһандық сынақ» екенін айтты.  

Дегенмен, басқа Еуропа елдерінің көпшілігі бұл туралы қоғамдық пікірлерге сақтықпен қарайды. Атап айтқанда, Франция Сыртқы істер министрлігі мен ЕО Сыртқы істер министрлігі АҚШ Конгресі Өкілдер палатасының спикері Нэнси Пелосидің Тайваньға сапарына Қытайдың әскери реакциясы қаупіне қатысты түсінік беруден бас тартты. 

Еуроодақ дипломаттарының бірі Тайвань ең алдымен АҚШ-тың мүддесі ретінде қарастырылады және осы кезеңде еуропалық саясаткерлерден үнсіздік күту керек деді. Бұл ретте ол «сөз әрекетке айналса, реакция басқаша болатынын» баса айтты. 

НАТО бұл жағдайға алаңдай ма деген сұраққа жоғары лауазымды еуропалық дипломат: «Әзірге жоқ, бірақ ол оңай шиеленісіп кетуі мүмкін» - деп жауап берді. 

Тағы бір жоғары лауазымды дипломаттың айтуынша, «ең нашар жағдайда» АҚШ назарын Украинадан Тайваньға аударады. 

Үшінші жоғары лауазымды еуропалық дипломат Вашингтон мен Бейжің арасындағы қақтығыс қаупін «мұқият бақылап отырғанын» айтты. 

Еуропарламенттің сыртқы істер комитеті төрағасының орынбасары Урмас Пает Ресейдің Украинаға қарсы соғысы Қытайдың Тайваньға агрессия жасау қаупін «экспоненциалды түрде» арттырғанын ескертті.  

- «Еуропалық Одақ Қытайдың, соның ішінде Тайваньға қатысты әрекеттерін қадағалай алуы керек. ЕО мен АҚШ арасындағы толық ынтымақтастық Ресейдің Украинаға қарсы агрессиясы тұрғысынан да, Қытайдың іс - әрекетіне байланысты да өте маңызды», - деді ПЭТ.  

Енді сарапшылар Еуроодақ басшыларын болып жатқан жағдайға назар аударып, қиындықтарға дайындалуға шақырады.  

- «Кейде ең нашар сценарийлер орындалады. Еуропалықтар Бейжіңмен тығыз байланыста болып, Тайваньға қолдау көрсетіп, шиеленісті азайтуға көмектесу арқылы күтпеген жағдайға дайындалуы керек», - деді Мюнхен конференциясы төрағасының вице-орынбасары Борис Руге. 

Қытай мен АҚШ арасындағы шиеленістің өсуі: нені білу керек 

Бейжің Қытайдың бір бөлігі деп санайтын Тайваньға АҚШ Өкілдер палатасының спикері Нэнси Пелосидің ықтимал сапарына байланысты әлемдегі ең үлкен екі держава арасындағы шиеленіс күшейді. 

Бұрын хабарланғандай, Нэнси Пелоси Тайваньға 1 тамыздан кейін баруға ниетті екенін айтты. Америкалық Bloomberg және NBC басылымдары дереккөздерге сілтеме жасап, 29 шілдеде Нэнси Пелоси бастаған АҚШ конгресінің ресми делегациясының Азия елдеріне сапары басталатынын хабарлады. Жапония, Оңтүстік Корея, Малайзия және Сингапурға сапарлар күтілуде. Тайваньға сапар «алдын ала» жоспарлануда.  

Егер бұл сапар орын алса, Пелоси 25 жыл ішінде Тайваньға барған АҚШ-тың бірінші жоғары лауазымды саясаткері болар еді. 

Пелосидің Тайваньға баруы туралы пікірталастар басталды. Бұл Бейжіңнің Демократиялық Тайваньға қарсы соғыс қимылдарына баруы мүмкін деген алаңдаушылықтың артуына байланысты.  

Екі партияның Конгресс мүшелері Пелосиді сапардан бас тартпауға шақырды, бұл Қытайдың наразылығына байланысты бас тарту Пекинге жеңілдік болады деп мәлімдеді.  

Қытай егер Пелоси Тайваньға барса, «қатты шаралармен» жауап беретінін айтты. Қытай сыртқы істер министрлігінің ресми өкілі Чжао Лицзянь Пекиннің ықтимал сапарға «қатты қарсы» екенін қайталады.  

Джо Байден Пелосидің идеясын қолдамады. Оның айтуынша, АҚШ қорғаныс министрлігі АҚШ шенеуніктерінің Тайваньға келуіне қарсы. 

«Әскерилер мұны жақсы идея деп санамайды», - деді ол журналистерге. 

Кейінірек Нэнси Пелоси өзінің сапарының бағдарламасын Тайвань туралы айтпай-ақ жария етті.