«7-20-25» бағдарламасы жалғасуы мүмкін, бірақ үй алу қиындайды

Еліміздегі «7-20-25» бағдарламасы жалғасады, бірақ жылжымайтын мүліктің бағасын тағы да өсіреді. Бұл туралы AERC сарапшысы Евгения Пак LS басылымына берген сұхбатында айтты, деп хабарлайды taulik.kz. Ұлттық банк LS-ке берген ақпаратында «7-20-25» бағдарламасының 2029 жылға дейін жалғасуы мүмкін екенін айтқан. Дегенмен сарапшы Пак бұл шешім бас банктің өз тәуелсіздігінен айырылуға апаратынын жеткізді. Бұл оның 2021 жылғы қаржылық тұрақтылық туралы есебінде айтылған бұрынғы риторикасына қайшы келеді. Содан кейін монетарлық орган «әлеуметтік бағытталған мемлекеттік бағдарламалар сұранысты ынталандырады, бірақ ипотекалық несиелеудегі нарықтық бағаны бұрмалайды, оны нарықтық мөлшерлемелер бойынша ығыстырады және жылжымайтын мүлік нарығының одан әрі субсидияларға тәуелділігін арттырады», деп мәлімдеді. Сонымен бірге, талдаушы осы бағдарламаны тағы алты жылға ұзартқан жағдайда оның өте үлкен салдары болатынын айтты. Оның болжауынша, бұл тұрғын үй нарығындағы сұраныстың тағы бір өсуіне әкеледі, бұл жылжымайтын мүлік бағасының жылдық өсу қарқынын күшейтеді. Оның деректеріне сәйкес, 2021 жылы сатып алу-сату мәмілелерінің күрт өсуінен кейін ағымдағы жылдың сәуір айынан бастап тұрғын үй нарығындағы сұраныс төмендей бастады. Бұл ретте бастапқы және қайталама тұрғын үйлердің бағасы шамалы баяулайды және жылдық екі таңбалы өсу қарқынымен сипатталады.

«Мысалы, 2022 жылғы қарашада тұрғын үйді сатып алу-сату мәмілелерінің саны өткен жылғы қарашамен салыстырғанда 26,7% - ға төмендеді, ал бастапқы тұрғын үйдің құны көрсетілген кезеңде 17,3% – ға, қайталама тұрғын үйдің құны 26,9% - ға өсті. Дегенмен, кем дегенде бастапқы тұрғын үй бағасының шамалы баяулауы 2022 жылдың шілдесінен бастап байқалады», – деп атап өтті спикер.

Пактың айтуынша, «7-20-25», «Баспана Хит» ипотекалық бағдарламаларының аяқталуы 2023 жылға қарай тұрғын үй нарығындағы сұранысты азайтады. Соның әсерінен үй бағасы түседі. Алайда «7-20-25» бағдарламасын қайта созу бастпақы тұрғын үйдің төмендеген құнын қайта көтеріп, өсуге апарады.

«Тұрғын үй осылайша қол жетімді болмайды, өйткені ставка бойынша үнемдеу соңғы тұтынушы үшін шаршы метрдің қымбаттауымен және тұрғын үй сапасының жақсаруымен түсіндірілмейтін бағамен жабылады», – деп қосты сарапшы.

Сондай-ақ, ол қазіргі жағдайда коммерциялық банктердің ипотекалық бағдарламаларды іске қосуын күтуге болмайды деп санайды.