Адольф Гитлер (1889-1945) — XX ғасырдың ең танымал және қатыгез диктаторларының бірі. Оның басшылығы кезінде Германия екінші дүниежүзілік соғысты бастаған және Холокост сияқты адамзатқа қарсы қылмыстар жасаған.
Ерте өмірі
- 1889 жылы 20 сәуір: Гитлер Австрияның Браунау-ам-Инн қаласында дүниеге келді.
- 1907 жылы: Анасының өлімінен кейін Венаға көшіп, өнер академиясына түсуге тырысады, бірақ екі рет сәтсіздікке ұшырайды.
- 1913 жылы: Мюнхенге көшіп, Бірінші дүниежүзілік соғыста Германия армиясына қосылады.
- 1914-1918 жылдар: Бірінші дүниежүзілік соғыста қызмет етеді және жарақат алады.
Саяси карьерасының басталуы
- 1919 жылы: Соғыстан кейін Мюнхенде Германия жұмысшы партиясына (DAP) қосылады.
- 1920 жылы: DAP Ұлттық социалистік неміс жұмысшы партиясына (NSDAP) айналдырады, Гитлер оның жетекшісі болады.
- 1923 жылы: Гитлер және оның жақтастары Мюнхендегі сәтсіздікке ұшыраған «сырахана путчін» ұйымдастырады. Бұл оқиға Гитлердің түрмеге қамалуына алып келеді.
Гитлердің билікке келуі
- 1925 жылы: Гитлер түрмеден шығып, «Mein Kampf» («Менің күресім») кітабын жазады, онда оның идеологиялық көзқарастары мен болашақ жоспары сипатталады.
- 1933 жылы 30 қаңтар: Гитлер Германияның канцлері болып тағайындалады.
- 1934 жылы: Гитлер өзіне абсолюттік билік алады, президент Пауль фон Гинденбургтің өлімінен кейін «фюрер» (жетекші) атағын қабылдайды.
Екінші дүниежүзілік соғыс және Холокост
- 1939 жылы 1 қыркүйек: Германия Польшаға басып кіреді, бұл екінші дүниежүзілік соғыстың басталуына себеп болады.
- 1941 жылы: Германия Кеңес Одағына шабуыл жасайды (Барбаросса операциясы), соғыс Шығыс майданда кеңейеді.
- 1942-1945 жылдар: Холокост кезінде алты миллионнан астам еврейлер мен басқа да этникалық, саяси, және әлеуметтік топтар өкілдері қырғынға ұшырайды.
Соғыстың аяқталуы және Гитлердің өлімі
- 1945 жылы 30 сәуір: Кеңес әскерлері Берлинге жақындағанда, Гитлер өзіне қол жұмсайды.
- 1945 жылы 8 мамыр: Германия ресми түрде тізе бүгеді, бұл екінші дүниежүзілік соғыстың Еуропада аяқталуын білдіреді.