Өзбекстанда тыйым салынған арықтататын капсулалар Қазақстанда еркін сатылып жатыр.
Бұған дейін Өзбекстанда Fatzorb арықтататын капсулалар қауіпті деп танылғаны хабарланған болатын. Бұқаралық ақпарат құралдарының хабарлауынша, олардың құрамында күшті әсер ететін сибутрамин заты бар.
Бұған дейін бұл биологиялық белсенді қоспа (ББҚ) Қазақстанда да тіркелгені белгілі болды. Алайда, мемлекеттік тіркеу туралы куәліктердің бірыңғай тізіліміне сәйкес, 2021 жылдың маусым айынан бастап тіркеу алынып тасталды. Бұл қоспа Қазнетте еркін сатылып жатыр.
satu.kz сайтынан скриншот
Асфендияров атындағы Қазақ ұлттық медицина университетінің Атчабаров атындағы іргелі және қолданбалы медицина ғылыми-зерттеу институтының директоры Тимур Салиев жануарлар мен адамдарға сынақтан өткізген кезде капсулалардың жанама әсерлері байқалғанын айтты.
"Фатзорб құрамында сибутрамин заты бар, ол қанықтыруды күшейтетін анорексигенді болып табылады. Сибутрамин артық салмақтан арылу үшін қолданылады. Препарат тәбетті және тұтынылатын тағам мөлшерін азайтады, дене жылуын арттырады. Сонымен бірге, жануарларға жүргізілген тәжірибелер сибутраминнің еркек егеуқұйрықтарда ұрық безінің қатерсіз ісіктерінің және қояндардың дене дамуының аномалияларының себебі екенін көрсетті», - деді Тимур Салиев.
Маманның айтуынша, зерттеудің нәтижелері көрсеткендей, ұзақ уақыт қолданғанда «сибутрамин гипертониясы бар науқастарда, сондай-ақ инфаркт пен инсульттан зардап шеккен адамдарда бірқатар ауыр жанама әсерлерді тудыруы мүмкін.
"Осыған байланысты бұл дәріге әлемнің көптеген елдерінде тыйым салынған. Сондай-ақ, сибутрамин Дүниежүзілік допингке қарсы агенттіктің тыйым салынған препараттар тізіміне енгізілген", - деді Салиев.
Биологиялық белсенді тағамдық қоспалар (ББҚ) - тағаммен тікелей қабылдауға немесе тамақ өнімдеріне енгізуге арналған биологиялық белсенді заттар және/немесе олардың композициялары. Сарапшы диеталық қоспаларды бақылаусыз қабылдаудың салдары туралы ескертті.
"ББҚ дәрі-дәрмек емес. Диеталық қоспалар ағзадағы тапшылықты жою мақсатында маңызды белсенді заттардың (дәрумендер, минералдар, амин қышқылдары) қосымша көзі ретінде жиі пайдаланылады. Сонымен қатар, өндіріске арналған стандарттар жоқ. Диеталық қоспалардың клиникалық сынақтары да қарастырылмаған. Дәрілер клиникалық сынақтардың барлық фазаларынан өтіп, стандартталған болуы керек. Әзірге тағамдық қоспалардың сапасын бақылау тек олардың азық-түлік өнімдері ретіндегі қауіпсіздігін бағалаудан тұрады», - дейді ол.
Сонымен қатар, диеталық қоспаларды (тиісті тіркеуден кейін) дәріхана желісінде сатуға болады. Оның айтуынша, әлемнің басқа елдеріндегі сияқты Қазақстанда да тағамдық қоспалар нарығына ерекше бақылау жоқ.
