2024 жылдың қазан айында батыс дипломаттары мен украиналық шенеуніктер Ресеймен соғысты аяқтаудың ықтимал шешімі ретінде бұрын-соңды болмаған ұсынысты қарастыра бастады. Бұл ұсыныс Ресей басып алған украиналық жерлерді НАТО-ға мүшелікке айырбастау схемасын қамтиды. Жаңа шешім Украинаның агрессияны тоқтатуға қажетті ресурстарының шектеулі болуына байланысты туындаған.
Саяси компромисске әкелетін факторлар
Ресейдің Украинаға қарсы әскери агрессиясы көп жылдарға созылды, және қазіргі уақытта Киевтің толық жеңіске жету жолындағы мүмкіндіктері күрделене түсті. Украинада адам күші мен қару-жарақ тапшылығы байқалады, ал Батыстың қолдауы да шектеулі. Осы орайда, Батыс елдері мен Украина бұл соғысты ұзаққа созбай, дипломатиялық жолмен шешудің ықтималдығын қарастыра бастады.
НАТО-ға мүше болу мәселесі
Financial Times мәліметтері бойынша, Киевке НАТО мүшелігін алу үшін Ресейге басып алған аумақтарды қайтаруды талап етпеу ұсынылған болуы мүмкін. Бұл ұсынысқа сәйкес, Ресей басып алған жерлер де-юре емес, де-факто бақылауда қалады, ал Украинаға НАТО-ның қауіпсіздік кепілдіктері беріледі. Бұл НАТО-ға кірген Украинаны ресми түрде тек Киев бақылауындағы жерлерге қатысты қорғайтын модель болады. Мұндай компромисс Батыстың қолдауымен жүзеге асуы ықтимал, бірақ бұл шешім Украина басып алынған жерлерді дипломатиялық жолмен қайтаруды болашақта қарастырады деп үміттенеді.
АҚШ президенті Джо Байден Украинаға НАТО мүшелігін жақындатуға қатысты маңызды шешім қабылдауы мүмкін. 2023 жылдың қазанында кезекті рет өткізілетін "Рамштайн" форматындағы келіссөздер кезінде Украина мен Батыс арасындағы әскери ынтымақтастық пен саяси шешімдер туралы мәселе талқыланбақ. Бұл кездесу Украина үшін ғана емес, Байден үшін де маңызды кезең болмақ, себебі оның президент ретіндегі мерзімі аяқталуға жақын.
Украин президенті Владимир Зеленскийдің Батысқа ұсынылған "жеңіс жоспары" нақты әскери қадамдар мен Украинаға қажетті қолдау көрсетуді қамтиды. Алайда, АҚШ әкімшілігі бұл жоспарға күмәнмен қарауда. Бұл жоспар қару-жарақ сұрауларын қамтығанымен, Байден әкімшілігі үшін жеткілікті нақты стратегия ұсынылмаған деп саналады.
Украина мен Батыс елдерінің алдында тұрған басты міндет – Ресеймен бейбіт келісімге келу немесе соғысты жалғастыру мәселесін шешу. НАТО мүшелігі Украинаға қауіпсіздік кепілдіктерін берсе де, бұл компромисстің ұзақ мерзімді салдары үлкен сұрақтар тудырады. Украинаның толық егемендігін қалпына келтіру мәселесі әлі де өзекті болып отыр, және бұл сұрақтардың шешімі дипломатиялық немесе әскери жолмен қалай шешілетіні алдағы келіссөздерге байланысты.
